Η «σφαγή» των αριστούχων

Μόνον ένας στους δέκα πιάνει τη σχολή πρώτης προτίμησής του
Αυξημένο διατηρεί τον ανταγωνισμό των υποψηφίων για τις περιζήτητες και υψηλόβαθμες σχολές η μεγάλη αναντιστοιχία προσφοράς και ζήτησης θέσεων εισακτέων σε συνδυασμό με τον μεγάλο- και φέτος- αριθμό αριστούχων.
Αυτό αποκαλύπτει δείγμα 400 υποψηφίων από το Λεκανοπέδιο με βαθμολογία πάνω από 16.000 μόρια, οι οποίοι στη συντριπτική πλειονότητα δηλώνουν ως πρώτη προτίμηση Παιδαγωγικά Τμήματα Δασκάλων, Νομικές και Αστυνομικές Σχολές, τα Τμήματα Πολιτικών Μηχανικών, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ, Μηχανολόγων Μηχανικών, Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ, καθώς και τα Τμήματα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων και Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου, την Ιατρική Αθήνας, τη Φιλολογία, το ΤΕΦΑΑ, το Τμήμα Ψυχολογίας Παντείου και Νηπιαγωγών Αθήνας.
Με βάση τον μεγάλο- και φέτος - αριθμό των αριστούχων (10.571 έναντι 10.688 πέρσι και 8.915 πρόπερσι) και την καθήλωση (έπειτα από τις μειώσεις των τελευταίων χρόνων) των θέσεων εισακτέων των περιζήτητων και υψηλόβαθμων πανεπιστημιακών τμημάτων Αθήνας, Πειραιά και Θεσσαλονίκης, υπάρχει η εκτίμηση ότι φέτος στις περισσότερες περιπτώσεις των ανωτέρω τμημάτων η σχέση προσφερόμενων θέσεων εισακτέων και υποψηφίων που επιλέγουν κάποιο τμήμα ως πρώτη προτίμηση θα είναι μεγαλύτερη του 1: 10 και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να ξεπεράσει και το 1:15.
Οι τρεις ομάδες
Τα τμήματα που γίνονται κάθε χρόνο στόχος των υποψηφίων και επιλέγονται πρώτα στα Μηχανογραφικά Δελτία χωρίζονται σε τρεις ομάδες: την πρώτη ομάδα αποτελούν τα τμήματα που υπόσχονται στον υποψήφιο ότι θα του εξασφαλίσουν όχι μόνο δουλειά αλλά και εργασιακή ασφάλεια. Η αγωνία της επαγγελματικής αποκατάστασης σε ένα περιβάλλον αυξανόμενης ανεργίας ωθεί και φέτος τους υποψηφίους να επιλέξουν τα Παιδαγωγικά Τμήματα (Δάσκαλοι) και τις Σχολές Αστυφυλάκων και Αξιωματικών Αστυνομίας για το Δημόσιο, τους Μηχανικούς (Η/Υ, Πολιτικούς και Αρχιτέκτονες) και τα Οικονομικά για ελεύθερο επαγγελματισμό, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Τη δεύτερη ομάδα αναμένεται να αποτελέσουν οι κλασικές και πατροπαράδοτες επιλογές που αφορούν σχολές κύρους και γοήτρου (Νομική, Ιατρική), των οποίων βεβαίως τα πτυχία αντιμετωπίζουν πλέον προβλήματα στην αγορά εργασίας, τα οποία όμως λύνονται όταν ο υποψήφιος έχει στρωμένη δουλειά από τους γονείς του.
Η τρίτη ομάδα περιλαμβάνει σχολές με έδρα την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, οι οποίες αποτελούν αδιακρίτως πρώτες προτιμήσεις. Αιτία; Το όλο και μεγαλύτερο κόστος που συνεπάγεται η φοίτηση σε σχολή εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας σε συνθήκες οικονομικής κρίσης.
Μετράει η κρίση
Φέτος, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, τις επιλογές των υποψηφίων επηρεάζει η οικονομική κρίση και οι συνέπειές της. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2010 καταγράφεται μεγάλος αριθμός υποψηφίων- φέτος μεγαλύτερος από άλλες φορές- που είναι έτοιμοι να κάνουν έναν ρεαλιστικό υπολογισμό και να στραφούν σε σχολές της περιοχής τους, ακόμη κι αν αυτές δεν είναι πρώτη επιλογή τους. Στη στροφή αυτή δεν βαραίνουν μόνο τα οικονομικά προβλήματα των οικογενειών αλλά και μια άλλη πλευρά της κρίσης, η οποία δεν επιτρέπει να υπάρχουν πολλές προσδοκίες όσον αφορά την επένδυση στον τομέα των σπουδών. Κι αν κάποτε η εκπαίδευση, το πανεπιστήμιο, το πτυχίο, προβάλλονταν σαν μια επένδυση όπου η οικογένεια δανειζόταν ή πωλούσε ό,τι είχε και δεν είχε για να σπουδάσει το παιδί, αναμένοντας μια καλή «απόδοση», σήμερα η ολοένα αυξανόμενη ανεργία των πτυχιούχων και η μείωση κάθε προσδοκίας για ξεπέρασμά της έχουν αλλάξει τα δεδομένα.
Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
Φέτος, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, τις επιλογές των υποψηφίων επηρεάζει η οικονομική κρίση και οι συνέπειές της
«Τροχονόμος» της ζήτησης η αγορά εργασίας
ΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ στην οικονομική δραστηριότητα και οι εξελίξεις στην κοινωνία επηρεάζουν σημαντικά τις επιλογές σπουδών των νέων, κοντολογίς τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές τους βλέψεις ακόμη και στα πρώτα βήματα του ελληνικού πανεπιστημίου.
Αν εξετάσει κανείς τις προτιμήσεις- επιλογές των υποψηφίων, στον ορίζοντα των τελευταίων π.χ. 50 χρόνων, θα διαπιστώσει οβιδιακές μεταμορφώσεις, καθώς πανεπιστημιακά τμήματα που λίγα χρόνια πριν «έκαιγαν» τις καρδιές των υποψηφίων, σήμερα βρίσκονται στα αζήτητα των επιλογών τους. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μέχρι τη δεκαετία του ΄70, οι πολυτεχνικές σπουδές με επίκεντρο τις Σχολές των Πολιτικών Μηχανικών, των Αρχιτεκτόνων και των Μηχανολόγων- Ηλεκτρολόγων, συγκεντρώνουν τις περισσότερες πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων. Το υψηλό εισόδημα καθώς και το κύρος και το γόητρο που εξασφάλιζαν την εποχή εκείνη τα αντίστοιχα επαγγέλματα ήταν ο μαγνήτης για την επιλογή των σπουδών που οδηγούσαν σ΄ αυτά.
Στη δεκαετία του ΄90 αλλάζουν πολύ γρήγορα οι προτιμήσεις των υποψηφίων, καθώς αλλάζουν ταχύτατα οι προσανατολισμοί στην αγορά εργασίας. Παράδειγμα, η ανάπτυξη των ΜΜΕ επηρεάζει και την «απογείωση» των Σχολών Δημοσιογραφίας (Αθήνας- Θεσσαλονίκης- Παντείου). Την περίοδο 1994-96 τα τμήματα ΜΜΕ ήταν τα τμήματα με τις περισσότερες πρώτες προτιμήσεις και απολάμβαναν πολύ υψηλές βάσεις. Πίσω από αυτή την αγάπη των υποψηφίων βρισκόταν το άνοιγμα των ιδιωτικών ΜΜΕ που στρατολογούσαν πλήθος πτυχιούχων. Ο ίδιος ακριβώς λόγος αλλά από την ανάποδη, δηλαδή το κλείσιμο των ΜΜΕ λίγο αργότερα και η αυξημένη ανεργία των πτυχιούχων των πιο πάνω τμημάτων, κατέβασε στο ελάχιστο τις πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων και τις βάσεις των παραπάνω τμημάτων. Στο β΄ μισό της ίδιας δεκαετίας οι επιλογές των υποψηφίων συγκεντρώνονται στα Τμήματα Πληροφορικής, τα οποία ανεβάζουν στα ύψη τις βάσεις εισαγωγής τους για να αρχίσουν να τις ρίχνουν 10 χρόνια αργότερα, σήμερα. Στα τέλη της δεκαετίας του ΄90 πήραν κεφάλι τα χρηματοοικονομικά εκείνα τμήματα που φαίνονταν ότι συνδέονταν επαγγελματικά με τη χρηματιστηριακή άνθηση. Λίγο αργότερα το χρηματιστηριακό μπουμ και μαζί του η αβεβαιότητα στις επαγγελματικές προοπτικές απομάκρυνε το μεγαλύτερο μέρος των φανατικών οπαδών τους.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 υπάρχει μια έντονη στροφή στις Στρατιωτικές και Αστυνομικές Σχολές, και ιδιαίτερα στα Παιδαγωγικά Τμήματα Δασκάλων που υπόσχονται σίγουρη δημόσια απασχόληση. Τα τελευταία εξακολουθούν και σήμερα να συγκεντρώνουν τις περισσότερες πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων.