Μεγάλες ανατροπές με Μνημόνιο Νο 2

Το Σεπτέμβριο νέα δοκιμασία για κυβέρνηση και εργαζομένους
Νέο κύμα ανατροπών με αιχμή τις εργασιακές σχέσεις, το Ασφαλιστικό και τις ΔΕΚΟ φέρνει το επικαιροποιημένο με την τρόικα Μνημόνιο, μέσω του οποίου η κυβέρνηση δηλώνει έτοιμη να πάρει ανά πάσα στιγμή πρόσθετα μέτρα εφόσον απειληθούν οι στόχοι για τους οποίους έχει δεσμευθεί.
Το πρώτο πεδίο δοκιμασίας για την κυβέρνηση και τις αντοχές των εργαζομένων έρχεται τον Σεπτέμβριο με την τρόικα να απαιτεί και την κυβέρνηση να δεσμεύεται για νέες σαρωτικές αλλαγές στην αγορά εργασίας που φέρνουν το τέλος των κλαδικών αλλά και της εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης εργασίας, αφού εφεξής θα υπερισχύουν οι επιχειρησιακές συμβάσεις.
Τα πάνω- κάτω φέρνει το επικαιροποιημένο Μνημόνιο και στις ΔΕΚΟ, με αιχμή τον ΟΣΕ και τις Αστικές Συγκοινωνίες, όπου η κυβέρνηση ανοίγει τα χαρτιά της λίγο πριν από την κατάθεση συγκεκριμένων νομοσχεδίων τον Σεπτέμβριο. Η τρόικα απαίτησε να μπει τέλος στα ετήσια ελλείμματα 1 δισ. ευρώ που παράγει ο ΟΣΕ με δραστικό τρόπο και η απάντηση της κυβέρνησης έρχεται με νομοσχέδιο που θα προβλέπει μείωση προσωπικού 25% στον ΟΣΕ και 50% στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Εργασιακά
Η κυβέρνηση θα υιοθετήσει και θα υλοποιήσει νομοθεσία για την αναμόρφωση του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων στον ιδιωτικό τομέα, το οποίο θα προβλέπει μείωση των υπερωριακών αποδοχών και ενισχυμένη ευελιξία στη διαχείριση των ωρών εργασίας. Πρέπει να διασφαλίσει ότι οι συμβάσεις σε επίπεδο επιχείρησης υπερισχύουν των κλαδικών συμβάσεων, που με τη σειρά τους υπερισχύουν έναντι των συμβάσεων σε επίπεδο επαγγελματικών ενώσεων. Επίσης, θα αποσύρει τη διάταξη που επιτρέπει στο υπουργείο Εργασίας να επεκτείνει όλες τις κλαδικές συμβάσεις και σε αυτούς που δεν εκπροσωπούνται στις διαπραγματεύσεις. Θα τροποποιήσει τη νομοθεσία για την προστασία της εργασίας ώστε να επιμηκυνθεί η δοκιμαστική περίοδος για τους νεοπροσληφθέντες σε ένα χρόνο και να διευκολυνθεί η χρήση συμβάσεων προσωρινής εργασίας και μερικής απασχόλησης.
Η κυβέρνηση θα τροποποιήσει τη νομοθεσία για τη διαιτησία έτσι ώστε καθένα από τα δύο μέρη να μπορεί να προσφύγει στη διαιτησία αν διαφωνεί με τις προτάσεις του διαμεσολαβητή, χωρίς εξαιρέσεις στο αντικείμενο ή την κάλυψη.
Ασφαλιστικό
Η Εθνική Αναλογιστική Αρχή θα ολοκληρώσει την αξιολόγηση των επιδράσεων της μεταρρύθμισης όσον αφορά τα κύρια συνταξιοδοτικά ταμεία μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου 2010 και όσον αφορά τα μεγαλύτερα επικουρικά ταμεία συντάξεων μέχρι τα τέλη Μαρτίου 2011.
Αυτές οι αξιολογήσεις θα καθορίσουν κατά πόσον απαιτούνται περαιτέρω προσαρμογές των παραμέτρων του συνταξιοδοτικού συστήματος για τη συγκράτηση της αύξησης των συνταξιοδοτικών δαπανών στο 2,5% του ΑΕΠ μεταξύ 2009-2060. Οποιεσδήποτε περαιτέρω προσαρμογές, αν χρειαστεί, θα ολοκληρωθούν έως τα τέλη Ιουνίου του 2011 σε διαβούλευση με ειδικούς εμπειρογνώμονες, όπως προβλέπεται στον Νόμο 3863.
ΔΕΗ
Η κυβέρνηση θα παρουσιάσει τα αναλυτικά σχέδιά της για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του ανοίγματος προς τρίτους της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Ε.Ε. έως τα τέλη Δεκεμβρίου. Θα υιοθετήσει σχέδιο για τη σταδιακή μεταβατική περίοδο και με βάση το κόστος, πρόσβαση στην παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη, λαμβάνοντας υπόψη και τον παροπλισμό των μονάδων παραγωγής ενέργειας σύμφωνα με τον κυβερνητικό ενεργειακό σχεδιασμό ώστε να επιτευχθεί ο στόχος 20-20-20. Αυτή η πρόσβαση θα παραμείνει ενεργή μέχρις ότου ολοκληρωθεί η αποτελεσματική υλοποίηση της απελευθέρωσης.
Επίσης θα υιοθετήσει σχέδιο ώστε είτε να απονείμει τη διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων σε ανεξάρτητο φορέα είτε να δώσει τον ρόλο αυτό στον ανεξάρτητο διαχειριστή του συστήματος. Θα υιοθετήσει παράλληλα ένα μηχανισμό ώστε να διασφαλίσει ότι τα ρυθμιζόμενα από αυτή τιμολόγια της ηλεκτρικής ενέργειας αντανακλούν, σταδιακά και το αργότερο μέχρι τον Ιούνιο του 2013, τις τιμές χονδρικής της αγοράς, με εξαίρεση τους ευάλωτους καταναλωτές. Η κυβέρνηση θα παρέχει έναν αναθεωρημένο ορισμό των ευάλωτων καταναλωτών και ένα τιμολόγιο γι΄ αυτήν την κατηγορία των καταναλωτών. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι δραστηριότητες του δικτύου είναι αποδεσμευμένες από δραστηριότητες προσφοράς, όπως προβλέπεται στο δεύτερο και τρίτο πακέτο απελευθέρωσης της ενέργειας, η κυβέρνηση θα προσδιορίσει τα περιουσιακά στοιχεία και το προσωπικό που σχετίζονται με το σύστημα μεταφοράς ενέργειας και το σύστημα διανομής της ενέργειας.
ΟΤΑ
Ο «Καλλικράτης»- μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα μειώσει δραστικά τον αριθμό των Τοπικών Αυτοδιοικήσεων- των φορέων και των εκλεγμένων και διορισμένων λειτουργών. Η κυβέρνηση θα εφαρμόσει αυστηρά τις προβλέψεις του νόμου, ειδικά όσες αφορούν τις μεταρρυθμίσεις που οδηγούν σε στοχευμένο εξορθολογισμό προσωπικού και ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, ούτως ώστε να εξασφαλιστούν καλύτερα δημοσιονομικά αποτελέσματα της τάξης των 500 εκατ. ευρώ για κάθε ένα από τα τρία έτη κατά την περίοδο 2011-13. Για να εξασφαλιστεί ότι αυτές οι εξοικονομήσεις θα συμβάλουν στη συνολική δημοσιονομική εξυγίανση της γενικής κυβέρνησης, θα περιορίσει τον δανεισμό, θα μειώσει τις μεταβιβάσεις και θα ελέγχει τη συνέπεια των προϋπολογισμών των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική.
Μισθολόγιο
Αρχίζουν τον Σεπτέμβριο οι διαπραγματεύσεις για το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, όπου είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο για περικοπές επιδομάτων. Η τρόικα συνιστά «γενικό κανόνα, να αποφεύγονται αυξήσεις στις αμοιβές των υπαλλήλων ως αποτέλεσμα της διαδικασίας μετάβασης στο νέο σύστημα».
Παράθυρο και για την περικοπή κοινωνικών προγραμμάτων με «ακύρωση των λιγότερο αποτελεσματικών» ώστε να εξοικονομηθούν δαπάνες.
ΟΣΕ
Στην ελληνική μετάφραση του Μνημονίου τα σχέδια της κυβέρνησης για τον ΟΣΕ περιγράφονται επιγραμματικά. Στο αγγλικό κείμενο αναφέρεται ότι στο νομοσχέδιο του Σεπτεμβρίου θα προβλέπονται, μεταξύ των άλλων, κλείσιμο ζημιογόνων γραμμών, αύξηση εισιτηρίων με στόχο αύξηση εσόδων 55%, πώληση του 49% της ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε στρατηγικό επενδυτή, μείωση προσωπικού 35% για εξοικονόμηση δαπανών 50% και μείωση προσωπικού 50% στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ για μείωση δαπανών προσωπικού 58%. Παράλληλα υπάρχουν προβλέψεις για γενική μείωση βασικού μισθού 20%, μείωση υπερωριών και επιδομάτων 10%. Καμία νέα εγγύηση χρέους από το κράτος δεν θα δοθεί στην αναδιαρθρωμένη σιδηροδρομική επιχείρηση, η οποία πρέπει να διακόψει μια μακρά ιστορία μεγάλων ζημιών.
Αστικές Συγκοινωνίες
Η κυβέρνηση θα ενισχύσει την αποδοτικότητα των μεγάλων ελλειμματικών κρατικών επιχειρήσεων ώστε να μειωθούν οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι για τον προϋπολογισμό, συμπεριλαμβανομένων της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας, της αύξησης των εισιτηρίων στα δημόσια μέσα μεταφοράς, και την περαιτέρω μείωση των υπέρμετρων επιδομάτων και των υπερωριών.
Κλειστά επαγγέλματα
Η κυβέρνηση, έως τα τέλη του έτους θα προτείνει νομοθεσία σχετικά με την άρση των περιορισμών για τον ανταγωνισμό, των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και του εμπορίου σε κλειστά επαγγέλματα, στην οποία περιλαμβάνονται:
Το νομικό επάγγελμα. Θα άρει περιττούς περιορισμούς για ελάχιστη αμοιβή, την ουσιαστική απαγόρευση διαφήμισης, γεωγραφικούς περιορισμούς σχετικά με το πού μπορούν οι δικηγόροι να δρουν στην Ελλάδα.
Το επάγγελμα του φαρμακοποιού- σχετικά με τον περιορισμό του αριθμού των φαρμακείων και το ελάχιστο περιθώριο κέρδους.
Το συμβολαιογραφικό επάγγελμα- σχετικά με την ελάχιστη αμοιβή, τον αριθμό των συμβολαιογράφων, γεωγραφικούς περιορισμούς σχετικά με το πού μπορούν οι συμβολαιογράφοι να δρουνκαι την ουσιαστική απαγόρευση διαφήμισης. Το επάγγελμα των αρχιτεκτόνων και γενικώς των μηχανικών- σχετικά με την ελάχιστη αμοιβή.
Οι ορκωτοί λογιστές σχετικά με την ελάχιστη αμοιβή Νοσοκομεία
Για την παροχή τακτικών υπηρεσιών από τα εξωτερικά ιατρεία στο ΕΣΥ προβλέπεται είσπραξη τριών ευρώ στα επικαιροποιημένα κείμενα του Μνημονίου, στο πλαίσιο της προσπάθειας για την ενίσχυση του ελέγχου των δαπανών.
Πρόκειται για πολιτική που ισχύει, αλλά πολλά νοσοκομεία δεν την εφάρμοζαν. Μάλιστα, όπως έλεγαν στα «ΝΕΑ» παράγοντες του υπουργείου Υγείας, είναι πιθανό το ενδεχόμενο να αυξηθεί το ποσό συμμετοχής.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην ίδρυση των Ολοήμερων Νοσοκομείων, που εκτιμάται πως θα φέρει στα ταμεία των νοσοκομείων έσοδα 20 εκατ. ευρώ έως τα τέλη του 2010 και 80 εκατ. ευρώ το 2011. Η ανακοστολόγηση των ιατρικών πράξεων και φροντίδας στο ΕΣΥ ώστε να ανταποκρίνονται στις τιμές που ισχύουν στην αγορά, είναι ακόμη ένα μέτρο που προβλέπεται πως θα αυξήσει τα έσοδα των νοσοκομείων κατά 30%.
Αυτό που δεν διευκρινίζεται, είναι το ποσοστό συμμετοχής των ασφαλισμένων στο κόστος παροχής των υπηρεσιών από τα Ολοήμερα Νοσοκομεία.
Για την περιστολή των δαπανών ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στη διαχείριση του φαρμάκου, ευνοώντας τη χρήση γενόσημων σκευασμάτων. Στόχος είναι, όπως αναφέρεται, η σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο διείσδυσης γενόσημων φαρμάκων. Επιπλέον, προβλέπονται μεταξύ των άλλων η ηλεκτρονική παρακολούθηση των συνταγών των γιατρών, η συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία και όχι την εμπορική επωνυμία αλλά και η επέκταση της λίστας φαρμάκων.
Οι αλλαγές που έρχονται
ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ: κυρίαρχες οι συμβάσεις σε επίπεδο επιχειρήσεων ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ: νέα μέτρα έως τον Ιούνιο του 2011 ΔΕΗ: αυξήσεις στα τιμολόγια από 1/1/11 ΟΤΑ: εξοικονόμηση 500 εκατ. ευρώ τον χρόνο ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΟ: πάγωμα μισθών, περικοπές επιδομάτων ΟΣΕ: μείωση προσωπικού και μισθών, αύξηση τιμής εισιτηρίων ΑΣΤΙΚΕΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ: αυξήσεις στα εισιτήρια ΚΛΕΙΣΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ: νομοσχέδιο έως τον Δεκέμβριο ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ: 3 ευρώ η επίσκεψη στα εξωτερικά ιατρεία
Χαμηλώνει ο πήχυς για το έλλειμμα
Με μηνιαίες δημοπρασίες εντόκων γραμματίων επιστρέφει μερικώς στις αγορές από Σεπτέμβριο το Ελληνικό Δημόσιο, ευελπιστώντας ότι το 2011 η εφαρμογή του Μνημονίου και η δημοσιονομική εξυγίανση που θα έχει συντελεστεί θα επιτρέψει και την έκδοση ομολόγων. Μέχρι σήμερα, το σχέδιο προέβλεπε την ανά τρίμηνο έκδοση έντοκων γραμματίων.
Εν τω μεταξύ, χαμηλότερα τίθεται ο πήχυς μείωσης του ελλείμματος φέτος, στο 7,8% του ΑΕΠ από 8,1% που προέβλεπε αρχικά το Μνημόνιο, χωρίς όμως να αλλάζει ο ποσοτικός στόχος για διαμόρφωση του ελλείμματος στα 18,5 δισ. ευρώ. Η αλλαγή του ποσοστιαίου στόχου οφείλεται στον υψηλότερο πληθωρισμό που εκτιμάται πλέον στο 4,75%, χωρίς να επηρεάζει επί της ουσίας τη δημοσιονομική πολιτική παρά μόνο σε επίπεδο ποσοστιαίας αποτύπωσης του ελλείμματος. Αλλαγές έρχονται- για τον ίδιο λόγο- και στις προβλέψεις εξέλιξης του δημόσιου χρέους. Εκτιμάται πλέον ότι θα ανέλθει στο 130,2% του ΑΕΠ, από 133,2% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το 2013 (που θα φτάσει το χρέος στο ανώτατο σημείο) θα ανέλθει στο 145,3% του ΑΕΠ, αντί του 149,7%.