Μετά τη μεταρρύθμιση στα ΑΕΙ Σταδιακά, από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, θα αρχίσουν να εφαρμόζονται οι αλλαγές για το νέο λύκειο που μελετάει η κυβέρνηση οι οποίες θα ισχύσουν για όλα τα σχολεία της χώρας. Στο λύκειο δεν θα υπάρξει πιλοτική περίοδος, αφού προβλέπεται και μείωση μαθημάτων -πιθανότατα, στα 8 από τα 14 που είναι σήμερα- η οποία θα πρέπει να ισχύσει ταυτόχρονα για όλους. Αντιθέτως, στα δημοτικά και στα γυμνάσια οι αλλαγές θα εφαρμοστούν πιλοτικά. Από την ερχόμενη σχολική χρονιά με πλήρως αναμορφωμένο πρόγραμμα σπουδών θα λειτουργήσουν τα πρώτα 140 σχολεία σε όλη τη χώρα.
Το υπουργείο Παιδείας, από την πλευρά του, διέψευσε χθες δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία στο νέο λύκειο υποχρεωτικά θα είναι μόνο τρία μαθήματα. Οπως δήλωσε στο «Βήμα» ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας κ. Bασ. Kουλαϊδής, «καμία απόφαση δεν έχει ληφθεί ως σήμερα», καθώς στο γραφείο της υπουργού Παιδείας κυρίας Αννας Διαμαντοπούλου βρίσκονται πολλές διαφορετικές προτάσεις επί του θέματος. Αυτή τη στιγμή, άλλωστε, οι αλλαγές σε δημοτικά γυμνάσια και λύκεια δεν μπαίνουν σε πρώτο «πλάνο» στην πολιτική του υπουργείου Παιδείας καθώς «προηγείται η μεταρρύθμιση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας».
Σε σχετική ανακοίνωση που εκδόθηκε από το υπουργείο Παιδείας αναφέρεται ότι «το τελευταίο διάστημα ρεπορτάζ και πρωτοσέλιδα του Τύπου που δεν απηχούν την πραγματικότητα πουλάνε φύλλα σε βάρος της αγωνίας των μαθητών, της εκπαιδευτικής κοινότητας και των γονέων αναφορικά με τις αλλαγές στο λύκειο» και σημειώνεται: «Η πρόταση για το νέο λύκειο, για την οποία εργάζονται πολλοί και εντατικά, λαμβάνοντας υπόψη επιστημονικά και κοινωνικά κριτήρια, θα τεθεί με τον πλέον επίσημο τρόπο σε δημόσια διαβούλευση, όπως έχει επανειλημμένως ανακοινωθεί από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου στη Βουλή».
Από την άλλη πλευρά και σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Βήματος», η άποψη στην οποία φαίνεται να καταλήγει η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας είναι η αντικατάσταση των πέντε επιστημονικών πεδίων που υπάρχουν σήμερα από δύο τύπους γενικών λυκείων: πρακτικό (θετικές επιστήμες) και θεωρητικό (κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες). Οι κλίσεις του κάθε μαθητή θα ανιχνεύονται και θα καλλιεργούνται μέσα από τα μαθήματα επιλογής που θα παίρνει.
Ωρολόγιο πρόγραμμα με βάση τον μαθητή
Τέλος του 45λεπτου μαθήματος στα σχολεία και διδασκαλία που θα διαφοροποιείται ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε μαθητή: αυτά είναι τα δύο χαρακτηριστικά στοιχεία των νέων ωρολόγιων προγραμμάτων που θα εφαρμοστούν πιλοτικά σε δημοτικά και γυμνάσια από τη νέα χρονιά. Στο εξής οι μαθητές θα αντιμετωπίζονται στην τάξη ανάλογα με τις ιδιαιτερότητές τους, λέει η αντιπρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου κυρία Αθηνά Ζωνίου-Σιδέρη και εξηγεί: «Ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε μαθητή θα υπάρχει διαφορετικό εποπτικό υλικό και διαφορετική προσέγγιση στη διδασκαλία. Κατά την παράδοση κάθε μαθήματος μπορεί να δημιουργούνται διαφορετικές ομάδες μαθητών στην τάξη. Στόχος της κάθε ομάδας θα είναι να προσεγγίσει και να αφομοιώσει μέσω ασκήσεων αυτό που ο καθηγητής παρέδωσε. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι δάσκαλοι και καθηγητές σε συνεργασία με τους μέντορες και τους σχολικούς τους συμβούλους θα διαφοροποιούν κατά βούληση τον τρόπο διδασκαλίας και τη διδακτική ύλη. Ετσι σε περιπτώσεις μαθητών με γλωσσικά προβλήματα ή σε ό,τι αφορά τα διαπολιτισμικά σχολεία θα γίνεται πιο εντατική διδασκαλία σε κεφάλαια της ύλης που χρειάζεται περισσότερες ώρες για να αφομοιωθούν».
Παράλληλα έχουν οριστεί οκτώ νέες «ομάδες» μαθημάτων βάσει των οποίων θα «στηθεί» το πρόγραμμα των σχολείων. «Μέγιστη προϋπόθεση για την επιτυχία του νέου σχολείου είναι η ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευτικών και ένα μίνιμουμ συναίνεσης με την κοινωνία και τις πολιτικές δυνάμεις» δηλώνει η υφυπουργός Παιδείας κυρία Εύη Χριστοφιλοπούλου.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου Παιδείας, το μάθημα στα σχολεία (όπου προβλέπονται δύο ώρες διδασκαλίας την εβδομάδα και όχι τρεις) θα γίνεται σε ενιαίες δίωρες διδασκαλίες.
Στο πρώτο μέρος θα εισάγονται οι βασικές έννοιες του κεφαλαίου κάθε μαθήματος και στο δεύτερο μέρος οι μαθητές και οι μαθήτριες θα χωρίζονται σε ομάδες και θα προχωρούν σε σχέδια και εργασίες πάνω σε ό,τι έμαθαν. «Βασική επιδίωξη του νέου προγράμματος σπουδών είναι ένα σχολείο πιο ελκυστικό που μπορεί και εντάσσει όλους τους μαθητές» λέει ο κ. Χρ. Δούκας, υπεύθυνος για τα θέματα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και επιστημονικός υπεύθυνος των ομάδων του υπουργείου Παιδείας που «δουλεύουν» αυτές τις ημέρες πυρετωδώς την πρόταση που θα παρουσιαστεί τον ερχόμενο Μάιο. «Θέλουμε ένα πρόγραμμα που να μιλάει για τις σημερινές και αυριανές μαθησιακές ανάγκες των νέων» λέει ο κ. Δούκας. «Οι μέθοδοι, οι παιδαγωγικές και οι καινοτομίες που προβλέπονται δίνουν ακόμη έμφαση στους εκπαιδευτικούς ως διαμορφωτές της εκπαιδευτικής ζωής ώστε το σχολείο να γίνει δημιουργικό και να βελτιώνει τις ευκαιρίες στη ζωή μας» συνεχίζει.
Όλες οι αλλαγές σε δημοτικά και γυμνάσια
Εντεκα ομάδες εκπαιδευτικών μελετούν τις αλλαγές για τα δημοτικά και τα γυμνάσια της χώρας, οι οποίες θα συνδυαστούν με προγράμματα επιμόρφωσης-«μαμούθ» για 150.000 εκπαιδευτικούς ως το 2013. «Δεν πρόκειται απλά για μία ακόμη αλλαγή αλλά για ένα ολόκληρο πρόγραμμα που θα αλλάξει συνολικά την εικόνα της εκπαίδευσης» λέει ο κ. Δούκας. Οι αλλαγές που προωθούνται στα γυμνάσια και στα λύκεια της χώρας αφορούν:
Οκτώ νέα επιστημονικά πεδία που θα «περιέχουν» τα αντίστοιχα μαθήματα που διδάσκονται στα σχολεία. Νέα «είσοδος» στον διδακτικό χρόνο: η ενότητα που θα αφορά τη Σχολική και Κοινωνική Ζωή με δραστηριότητες που θα γίνονται από τους μαθητές στα σχολεία ώστε να αναπτύσσουν τις ικανότητες επικοινωνίας.
Νέα μορφή αξιολόγησης των μαθητών και κατάταξή τους σε τέσσερα ή πέντε επίπεδα βάσει των επιδόσεών τους σε μαθήματα αλλά και στις εργασίες που θα γίνονται στην τάξη. Παράλληλα θα δίνεται η δυνατότητα αυτοαξιολόγησής τους, ενώ θα συγκεντρώνουν δραστηριότητες και εργασίες τους σε προσωπικούς «φακέλους» που θα τηρούνται στα σχολεία.
«Διαφοροποιημένη παιδαγωγική». Ακούγεται σύνθετο αλλά, όπως εξηγεί ο κ. Δούκας, είναι πολύ απλό. «Τα παιδιά που χρειάζονται διαφορετικές “ταχύτητες” δεν θα εξαναγκάζονται σε ένα κοινό εκπαιδευτικό μοντέλο για όλα τα σχολεία. Ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών τους, οι καθηγητές θα προχωρούν για παράδειγμα πιο γρήγορα στη διδασκαλία των μαθημάτων ή πιο αργά» εξηγεί.
Όλες οι αλλαγές θα προωθηθούν αφού προηγηθεί δημόσια διαβούλευση, ενώ το υπουργείο βρίσκεται ήδη σε επικοινωνία με ειδικούς από τη Φινλανδία, την Αμερική, τη Σκωτία, την Αυστραλία και την Κύπρο. Επίσης για το ολοήμερο πρόγραμμα των σχολείων προτείνεται:
Για το δημοτικό έναρξη της σχολικής ημέρας στις 8.00 π.μ. και λήξη στις 3.00 μ.μ. με περίπου μία ώρα διάλειμμα για γεύμα και με μικρότερα διαλείμματα ενδιαμέσως των μαθημάτων. Για την Ε' και τη Στ' τάξη προτείνεται να λήγει η σχολική ημέρα στις 3.30 μ.μ.
Για το γυμνάσιο έναρξη της σχολικής ημέρας στις 8.00 π.μ. και λήξη στις 4.00 μ.μ. με μισή ώρα για γεύμα, καθώς και διαλείμματα ενδιαμέσως των μαθημάτων.
Πρόσθετες διδακτικές ώρες για ξένες γλώσσες (η διδασκαλία τους θα βασίζεται σε επιλογές και επίπεδα).
Τουλάχιστον πέντε πρόσθετες ώρες την εβδομάδα για το διδακτικό πεδίο Σχολική και Κοινωνική Ζωή. Πρόκειται για ώρες που θα περιλαμβάνουν προσωπική μελέτη και ενίσχυση, εργασίες/projects που προτείνονται στο πλαίσιο των μαθησιακών-διδακτικών αντικειμένων και θέματα όπως το περιβάλλον, ο πολιτισμός και οι νέες τεχνολογίες, καθώς και οι όμιλοι.
Θα οργανώνονται δίωρα ελεύθερης, συλλογικής, συνθετικής δραστηριότητας (ελεύθερο project) με πρωτεύοντα στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων συνεργασίας, δημιουργικότητας και ανάληψης πρωτοβουλιών από τους μαθητές.