Μαθητική παρέλαση: Μια αντιπαιδαγωγική διαδικασία

28η Οκτωβρίου 2010. Η καθιερωμένη μαθητική παρέλαση πραγματοποιήθηκε και εφέτος στα πλαίσια των εορτασμών της εθνικής επετείου. Είχε - όπως πάντα - επιτυχία, εκφράστηκαν οι καθιερωμένες διθυραμβικές κρίσεις και δόθηκαν τα απαραίτητα συγχαρητήρια των παραγόντων του πολιτικού συστήματος στους μαθητές. Φυσικά γέμισαν τα δελτία ειδήσεων, τα blogs στο διαδίκτυο και οι εφημερίδες με ρεπορτάζ από την παρέλαση και κυρίως από τα παρατράγουδα που σημειώθηκαν σε διάφορες περιοχές, το προσφιλές ζήτημα των αλλοδαπών άριστων μαθητών σημαιοφόρων και βέβαια με φωτογραφίες και κουτσομπολιά για την εμφάνιση των μαθητών και μαθητριών σε στιλ παρέλασης μόδας κ.λπ.
Κατόπιν εορτής λοιπόν, με τον αποδεκτό κίνδυνο να χαρακτηρισθώ από κάποιους ότι είμαι αιθεροβάμων, θα επιχειρήσω να παρουσιάσω την θέση μου ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΙΚΩΝ ΠΑΡΕΛΑΣΕΩΝ στις εθνικές επετείους, άποψη που έχει ξανά εκφραστεί αλλά χωρίς ίσως επαρκή τεκμηρίωση και προβολή. Θα επιθυμούσα φυσικά να ακούσω τον αντίλογο, δηλαδή γιατί πρέπει να πραγματοποιούνται οι μαθητικές παρελάσεις και μάλιστα με τον τρόπο που αυτές διεξάγονται. Ποιους παιδαγωγικούς σκοπούς εξυπηρετούν;
Ας δούμε πότε γίνεται μια παρέλαση. Μια πολυπληθής παρέλαση γίνεται συνήθως στα πλαίσια εορταστικών εκδηλώσεων ενός σπουδαίου γεγονότος (π.χ. εθνικές γιορτές των κρατών σε επετείους ηρωικών γεγονότων ή απελευθέρωσης από κατακτητές) είτε σε εναρκτήριες τελετές μεγάλων αθλητικών γεγονότων μέσα σε στάδια (π.χ. Ολυμπιακοί αγώνες). Οι παρελαύνοντες με την σημαία της χώρας τους είναι και στις δυο παραπάνω περιπτώσεις οι έμμεσα ή άμεσα σχετιζόμενοι με τα γεγονότα. Στρατιώτες στην πρώτη περίπτωση, επιδεικνύοντας την πολεμική ετοιμότητα που είναι απαραίτητη σε περίπτωση εμπλοκής των κρατών σε πόλεμο και αθλητές στη δεύτερη περίπτωση που συμμετέχουν στους αγώνες με την εθνική τους ομάδα, αλλά χωρίς φυσικά να ακολουθούν κάποιο στρατιωτικό κανόνα (βήμα, ακριβή στοίχιση κ.λπ.). Δυστυχώς, σε περιόδους πολέμων ή σε στρατοκρατικά και δικτατορικά καθεστώτα, από τη δεκαετία του ’30, στις στρατιωτικές αυτές παρελάσεις σύρονταν άκομψα και υποχρεωτικά και οι μαθητές των σχολείων, ακόμη και των Δημοτικών, ως οι μέλλοντες στρατιώτες που θα θυσιαστούν στο βωμό της ανθρώπινης αλαζονείας και αβελτηρίας κατά τη διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων. Με το πρόσχημα της δήθεν ανάγκης να αναπτυχθεί στους μαθητές το θρησκευτικό και εθνικό πατριωτικό τους φρόνημα, οι στρατοκράτες εθνικιστές ηγέτες τούς ανάγκαζαν να παραμερίσουν την παιδική τους αθωότητα και να εκπαιδευτούν σε στρατιωτικό βηματισμό, ασκήσεις ακριβείας και αυστηρή πειθαρχία. Οι μικροί μαθητές υφίσταντο ένα πνευματικό και ψυχικό βιασμό που αργότερα θα τους έκανε ήρωες ή εγκληματίες, αν και οι έννοιες αυτές στον πόλεμο έχουν ασαφή όρια μεταξύ τους· οι ήρωες για τους ομοεθνείς είναι εγκληματίες για τους αντιπάλους, όπως τόσο καλά απεικονίζονται στα σχολικά βιβλία της ιστορίας, ασχέτως αν ο πόλεμος γίνεται για υπεράσπιση ή για κατάκτηση εδαφών.
Είμαστε όμως πια σήμερα στον 21ο αιώνα. Ας δούμε λοιπόν τι εξυπηρετεί σήμερα η μαθητική παρέλαση στη σύγχρονη Ελλάδα, σε καιρό ειρήνης και αν οι συμβολισμοί της και ο τρόπος που υλοποιείται (ορισμός σημαιοφόρων, παραστατών, επιλογή μαθητών, συμπεριφορά και εμφάνιση μαθητών κ.λπ.), μπροστά σε πολιτικές, εκκλησιαστικές, στρατιωτικές και εκπαιδευτικές αρχές, έχει πια κάποιο νόημα, κάποια αξία. Ή αν αντίθετα ΔΕΝ πρέπει να έχει νόημα, αξία και λόγο ύπαρξης ως μέρος της σχολικής ζωής.
Αρχικά, θα παραπέμψω στις σχετικές εγκυκλίους και νόμους που αναφέρονται στις παρελάσεις των μαθητών (εγκύκλιος Γ2/117509/20-10-2004 ΥΠ.Ε.Π.Θ., Γ2/61722/01-06-2002, Γ1/678/19-07-2001, Γ4/283/20-03-2001, Γ1/219/13-03-2001, Γ4/193/06-03-2000, Γ4/150/24-02-2000, ΦΕΚ 713/16/76245/30-08-1974 ΥΠ.Ε.Π.Θ. κ.ά. παλιότερες πριν το ‘74).
Διαβάζοντας τα κείμενα των εγκυκλίων, δε μπορώ να συγκρατήσω το ειρωνικό μειδίαμα αλλά και την απογοήτευση που προκαλεί η παντελής έλλειψη παιδαγωγικής ευαισθησίας του νομοθέτη, παρότι αναφέρεται σε μαθητές. Δεν αποτελεί δικαιολογία η χάριν ευκολίας και εμφανής από τη φρασεολογία πιστή αντιγραφή παλιότερων εγκυκλίων (πιστεύω ίσως και προπολεμικών) χωρίς καμιά επεξεργασία και αναίρεση των πεπαλαιωμένων στρατιωτικού τύπου οδηγιών για την «άρτια διεξαγωγή της παρέλασης». Θα παραθέσω χαρακτηριστικά αποσπάσματα από τις παραπάνω εγκυκλίους για να αποτελέσουν τροφή για τη σκέψη και προβληματισμό. Οι οδηγίες ισχύουν και σήμερα ως έχουν στις παλιότερες εγκυκλίους, που δεν ανανεώθηκαν ούτε καν στη δημοτική γλώσσα και οι νεότερες παραπέμπουν κατευθείαν σ’ αυτές με ελάχιστες αλλαγές. Θαυμάστε λοιπόν …
«Άξιος να κρατήσει την ελληνική σημαία είναι ο καλύτερος σε επίδοση μαθητής …»
«Οι μαθητές που θα μετέχουν στα τμήματα της παρέλασης θα επιλέγονται από τους οικείους καθηγητές Φυσικής Αγωγής από εκείνους τους μαθητές που έχουν άρτια εμφάνιση, παράστημα και ήθος ….»
«Επί κεφαλής των τμημάτων παρελάσεως θα τίθηνται σπουδασταί ή μαθηταί εκ των εχόντων ανάλογον παράστημα ή εμφάνισιν…»
«Η εμφάνιση των μαθητών στην παρέλαση θα πρέπει να είναι αξιοπρεπής και κόσμια…»
«Τα άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ) θα συμμετέχουν εφόσον το επιθυμούν τα ίδια και οι γονείς τους και με τη σύμφωνη γνώμη του συλλόγου των διδασκόντων ….»
«Τα σχολεία Ιδιωτικής και Δημόσιας Β/θμιας Εκπ/σης συμμετέχουν υποχρεωτικά στις παρελάσεις …»
«Επισημαίνεται ότι η επιλογή σημαιοφόρων κ.λπ. γίνεται από το σύλλογο διδασκόντων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις κείμενες διατάξεις, τις οποίες καμιά απόφαση του συλλόγου διδασκόντων δεν μπορεί να ακυρώνει και να αντιστρατεύεται, ανεξάρτητα από προσωπικές απόψεις σχετικές με το θέμα …»
«Κατά την παρέλασιν: ….
- Ζωηρά και ταυτόχρονος στροφή κεφαλής δεξιά προς το τιμώμενον πρόσωπον
- Παράστημα ευθυτενές.
- Βηματισμός ελεύθερος και φυσικός.
- Ζωηρά αιώρησις των χειρών (άκρα χείρ ελαφρώς τεταμένη με δακτύλους αβιάστως ηνωμένους ).
- Στοίχισις και ζύγισις απόλυτοι.
- Τήρησις κανονικών αποστάσεων - διαστημάτων μεταξύ εξάδων η τετράδων και στοίχων
- 100 βήματα ανά λεπτόν»
«Ιδιαιτέρως εφιστώμεν την προσοχήν του έχοντος το γενικόν πρόσταγμα εκπαιδευτικού, των βοηθών αυτού και των υπευθύνων καθηγητών Σωματικής Αγωγής επί της επιτηρήσεως των μαθητών ιδία εις τους χώρους αναμονής δια την κοσμίαν και άψογον εμφάνισιν και συμπεριφοράν αυτών… και επί της επιμελημένης εμφανίσεως απάντων των μετεχόντων εις τα τμήματα σπουδαστών μαθητών (κουρά κόμης και παραγναθίδων κανονική κ.λπ.) ….»
Τι να πρωτοσχολιάσει κανείς; Ας ξεκινήσουμε με τη διαδικασία επιλογής σημαιοφόρων και παραστατών στη μαθητική παρέλαση που παραμένει ίδια για δεκαετίες.
«Άξιος να κρατήσει την ελληνική σημαία είναι ο καλύτερος σε επίδοση μαθητής …»
Είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη συζήτησή μας να τονίσουμε τη διαφορά της μορφωτικής διαδικασίας με τα τωρινά παιδαγωγικά δεδομένα και παλιότερα. Τη σημερινή εποχή η Παιδαγωγική Επιστήμη έχει αναπτυχθεί σε μεγαλύτερο βαθμό από ποτέ και συμβάλλει στη δόμηση ενός σχολείου που, πέρα από την απλή παροχή γνώσεων που ήταν ο κανόνας στο παρελθόν, έχει πρωτεύοντα ρόλο στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας των νέων ανθρώπων και μέσα από τις πολυποίκιλες παιδαγωγικές δραστηριότητες στοχεύει στην ανάπτυξη σ’ αυτούς σημαντικές ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ, ανάμεσα στις οποίες είναι φυσικά η αγάπη προς την πατρίδα, η αίσθηση του καθήκοντος, η ηθική εναντίωση σε παραβατικές πράξεις και αντικοινωνικές συμπεριφορές, η εκτίμηση της ανθρώπινης ζωής ως μέγιστο αγαθό, η δικαιοσύνη, η υπευθυνότητα, ο αλτρουισμός, η εντιμότητα και η διάθεση προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο. Όπως μπορεί να καταλάβει κανείς πλέον, το ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΙ είναι ένα κλάσμα της συνολικής μόρφωσης που λαμβάνει ο μαθητής και βέβαια ΑΥΤΟ είναι που ΒΑΘΜΟΛΟΓΕΙΤΑΙ.
Ας δούμε όμως το προεξάρχον ζήτημα της ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΟΡΙΣΜΟΥ ΣΗΜΑΙΟΦΟΡΩΝ και ΠΑΡΑΣΤΑΤΩΝ με βάση ΤΗΝ ΕΠΙΔΟΣΗ στα ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Οι εγκύκλιοι εδώ και δεκαετίες μας λένε ότι οι «ΑΞΙΟΙ» να σηκώνουν τη σημαία ή να είναι παραστάτες είναι οι καλύτεροι μαθητές σε επίδοση. Όμως η απλή λογική θα έλεγε ότι δεδομένου ότι η παρέλαση γίνεται για να τιμήσει ένα εθνικό γεγονός όπου εξαίρεται η γενναιότητα, ο ηρωισμός και ο πατριωτισμός στα πλαίσια ενός εθνικοαπελευθερωτικού πολέμου, ο σημαιοφόρος και οι παραστάτες θα πρέπει να είναι όποιοι έχουν αναπτύξει στο μέγιστο βαθμό τις προαναφερθείσες αρετές που όμως, όπως αναλύθηκε αμέσως παραπάνω, σε καμία περίπτωση δεν αποδεικνύεται με τη επίδοση στα μαθήματα, στο γνωστικό δηλαδή κομμάτι της εκπαίδευσης. Αντίθετα, ΟΛΟΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ στο εκπαιδευτικό μας σύστημα υποτίθεται ότι έχουν ενστερνισθεί τις παραπάνω αξίες ή τουλάχιστον είχαν τις ευκαιρίες και τη δυνατότητα να το κάνουν. Τι θα πούμε σε ένα μαθητή με μαθησιακές δυσκολίες, ότι λόγω του προβλήματός του είναι ανάξιος να φέρει τη σημαία; Ότι πρέπει να είναι πάντοτε ουραγός; Έτσι θα τον βοηθήσουμε παιδαγωγικά να ανεβάσει την αυτοεκτίμησή του και να βελτιωθεί; Τι θα πούμε σε ένα μαθητή που εργάζεται για να ζήσει και δεν έχει την πολυτέλεια του χρόνου μελέτης που χρειάζεται για να πάρει καλούς βαθμούς; Κι αυτός ανάξιος να φέρει τη σημαία; Κι αυτός είναι λιγότερο πατριώτης; Μπροστά λοιπόν στον παραλογισμό του γνωστικού κριτηρίου για την εκτίμηση του πατριωτισμού, γιατί εκεί παραπέμπει ευθέως η ανύψωση της σημαίας από το μαθητή με τους καλύτερους βαθμούς, θα αντιτάξω ηχηρώς ότι ΟΛΟΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΞΙΟΙ ΝΑ ΣΗΚΩΣΟΥΝ ΤΗ ΣΗΜΑΙΑ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΑΝ ΕΜΕΙΝΑΝ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΑΞΗ ΛΟΓΩ ΚΑΚΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ. Αν και ΕΝΑ μόνο μαθητή το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν θεωρεί άξιο, αυτό είναι ένδειξη αποτυχίας όλης της παιδαγωγικής διαδικασίας.
«Επισημαίνεται ότι η επιλογή σημαιοφόρων κ.λπ. γίνεται από το σύλλογο διδασκόντων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις κείμενες διατάξεις, τις οποίες καμιά απόφαση του συλλόγου διδασκόντων δεν μπορεί να ακυρώνει και να αντιστρατεύεται, ανεξάρτητα από προσωπικές απόψεις σχετικές με το θέμα …»
Οι εγκύκλιοι διασφαλίζουν σαφώς ότι προσωπικές απόψεις όπως οι παραπάνω που «αντιστρατεύονται τις κείμενες διατάξεις» δεν επιτρέπεται να εκφραστούν και να επηρεάσουν την επιλογή των «άξιων» ακόμη και αν είναι απόψεις και ενός ολόκληρου συλλόγου διδασκόντων. Μάλιστα. Αλλιώς τι θα συμβεί; Ας βγει μια διευκρινιστική εγκύκλιος παρακαλώ για τις συνέπειες που θα έχει όλος ο σύλλογος διδασκόντων αν παραβεί τις εγκυκλίους και ορίσει σημαιοφόρο με άλλα κριτήρια, παιδαγωγικά αυτή τη φορά.
Και αν η παραπάνω μεροληπτική διάκριση υπέρ των καλύτερων σε απόδοση μαθητών μάς ενοχλεί ως εκπαιδευτικούς, τι να πει κανείς για τη χειρότερης μορφής διάκριση, την καθαρά ρατσιστική ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ που εισάγεται με τις εγκυκλίους περί επιλογής των μαθητών που επιτρέπεται να παρελάσουν.
«Οι μαθητές που θα μετέχουν στα τμήματα της παρέλασης θα επιλέγονται από τους οικείους καθηγητές Φυσικής Αγωγής από εκείνους τους μαθητές που έχουν άρτια εμφάνιση, παράστημα και ήθος ….
Επί κεφαλής των τμημάτων παρελάσεως θα τίθηνται σπουδασταί ή μαθηταί εκ των εχόντων ανάλογον παράστημα ή εμφάνισιν…»
Οι καθηγητές λοιπόν Φυσικής Αγωγής γίνονται υποχρεωτικά κριτές σε ένα show όπου καλύτερος είναι ο ψηλότερος (παράστημα), υγιής, αρτιμελής, χωρίς περιττά ίσως κιλά (άρτια εμφάνιση), λες και πρέπει να ετοιμάσουμε άμεσα ένα σώμα πεζοναυτών για να αναλάβει αποστολή ή ίσως να ανοίξουμε ένα πρακτορείο μοντέλων για πασαρέλα. Και από αυτούς οι ψηλότεροι και εμφανισιακά καλύτεροι, φυσικά θα ηγηθούν, θα κρύβουν τους άλλους, τους πιο κοντούς, τους δεύτερους. Και όσοι δεν επιλεγούν, οι πιο κοντοί μαθητές, οι μη «άρτιοι», οι λιγότερο «εμφανίσιμοι», θα νιώσουν εντονότερη τη διαφορά τους από τους» άρτιους», θα στενοχωρηθούν περισσότερο, θα επηρεαστεί άσχημα ο ψυχισμός τους και φυσικά θα αντιδράσουν με ποικίλους τρόπους, κάποτε απρόβλεπτους και οδυνηρούς. Ποιος θα είναι δίπλα τους τότε από τους συντάκτες των εγκυκλίων να τους βοηθήσει; Κύριοι νομοθέτες, πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι η πένα σας επηρεάζει ευαίσθητες εφηβικές ψυχές και πρέπει ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ ΑΠΟ ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ αντί να τις διατηρεί και να τις ενισχύει.
Επίσης οι καθηγητές Φυσικής Αγωγής κατά τις εγκυκλίους θα πρέπει να γίνουν δικαστές για να κρίνουν το ήθος των μαθητών και να προωθήσουν τους «καλούς» και «ηθικούς». Αυτοί αξίζουν να επιδειχθούν στην παρέλαση. Και συχνά οι συμμετέχοντες θα ανταμειφθούν, πέρα από το χειροκρότημα και με καλύτερους βαθμούς και ίσως χαριστούν και κάποιες απουσίες. Με ποια κριτήρια θα αποκλείσουν τους «κακούς» και τους «ανήθικους» δεν αναφέρουν οι εγκύκλιοι. Να υποθέσουμε ότι ο μαθητής που «έφαγε» μια αποβολή είναι ανάξιος για να παρελάσει και θα μείνει απ’ έξω, όπως και ο μαθητής που συνελήφθη να καπνίζει ή που έκανε κοπάνα; Αυτούς τους μαθητές μας θα στιγματίσουμε, τιμωρώντας τους που με την εφηβική ζωηρότητα και απερισκεψία τους υπερέβησαν κάποτε τα εσκαμμένα; Δεν έχουμε παιδαγωγικούς τρόπους να τους βοηθήσουμε χωρίς να υποστούν την ψυχολογική βία του αποκλεισμού;
Όλα τα παραπάνω συνέβαιναν ασφαλώς επί δεκαετίες με δυσμενείς ψυχολογικές επιπτώσεις στις ευαίσθητες εφηβικές ψυχές. ΕΥΤΥΧΩΣ σήμερα οι συνάδελφοι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν εφαρμόζουν ευλαβικά τις παραπάνω εντολές αλλά παρεμβαίνουν για να διορθώσουν στην πράξη τα ατοπήματα του νομοθέτη και πλέον έχει επικρατήσει να συμμετέχουν στις παρελάσεις όσοι μαθητές θέλουν χωρίς αποκλεισμούς. Όμως υπάρχουν και οι τυπολάτρες που εφαρμόζουν και σήμερα πιστά τους κανονισμούς, οπότε επείγει να αλλάξει η νομοθεσία τώρα, χτες, έχει ήδη αργήσει πολύ.
«Τα άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ) θα συμμετέχουν εφόσον το επιθυμούν τα ίδια και οι γονείς τους και με τη σύμφωνη γνώμη του συλλόγου των διδασκόντων …»
Οι διακρίσεις συνεχίζονται. Νους υγιής εν σώματι υγιεί. Και πώς θα απολογηθούμε ως κοινωνία απέναντι σε όσους δεν είναι υγιείς; Απέναντι στα άτομα με αναπηρίες; Και ας είναι και μαθητές ακόμη. Αυτοί λοιπόν, πρέπει να είναι στα πεζοδρόμια να χειροκροτούν τους υγιείς; Ή μήπως έχει κανείς αυταπάτες και πιστεύει ότι ένα άτομο με αναπηρία θα δηλώσει συμμετοχή και θα παρελάσει με ίσους όρους; Διαβάζουμε στις εγκυκλίους …
«- Παράστημα ευθυτενές.
- Βηματισμός ελεύθερος και φυσικός.
- Ζωηρά αιώρησις των χειρών (άκρα χείρ ελαφρώς τεταμένη με δακτύλους αβιάστως ηνωμένους ).
- 100 βήματα ανά λεπτόν…»
Και αν ο μαθητής μας έχει κινητικά προβλήματα και καθυστερεί το βηματισμό; Αν δεν μπορεί να κρατήσει το «παράστημα ευθυτενές» ή να «αιωρήσει ζωηρά τας χείρας»; Δεν θα ενοχληθούν τα πλήθη στα πεζοδρόμια, ίσως και οι παρελαύνοντες που θα βιάζονται να πάνε στην καφετέρια να κομπάσουν για την «αρτιότητά τους» και την άψογη εμφάνισή τους; Αλλά και αν κάποτε συμβεί κάποιος άξιος μαθητής με αναπηρία να θελήσει να κάνει την υπέρβαση και να παρελάσει, πρέπει να συγκληθεί ο σύλλογος των διδασκόντων για να το επιτρέψει; Απίστευτο. ΟΙ ΠΑΡΕΛΑΣΕΙΣ ΛΟΙΠΟΝ ΕΥΝΟΟΥΝ ΤΙΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΑΣ ΣΕ ΠΟΛΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ και είναι ο βασικός λόγος που διαφωνώ με την πραγματοποίησή τους.
«Τα σχολεία Ιδιωτικής και Δημόσιας Β/θμιας Εκπ/σης συμμετέχουν υποχρεωτικά στις παρελάσεις …»
Και αν κανείς μαθητής δε επιθυμεί να παρελάσει; Πώς τότε το σχολείο θα συμμετάσχει; Δεν έχει συμβεί ποτέ; Και αν συμβεί, πώς θα υποχρεωθούν οι μαθητές; Με απειλές ποινών ή με υποσχέσεις παράτυπων αμοιβών; Και αν ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής διαφωνεί στο να παραστήσει το λοχία σε νεοσυλλέκτους στρατιώτες; Θα του επιβληθεί πειθαρχική ποινή; Για να εκπαιδεύσει σε στρατιωτικό βηματισμό τους μαθητές διορίστηκε στην Εκπαίδευση ή μήπως για να τους βοηθήσει να αναπτύξουν μέσα από ποικίλες αθλητικές δραστηριότητες αρμονικά τις σωματικές, ψυχικές και πνευματικές τους δυνάμεις και να διαμορφώσουν για όλη τους τη ζωή θετική στάση απέναντι στην άσκηση και στην υγιεινό τρόπο ζωής; Πώς αυτοί οι στόχοι εξυπηρετούνται στο ελάχιστο με τις στρατιωτικού τύπου ασκήσεις της παρέλασης;
Ομολογώ ότι δεν διάβασα εξονυχιστικά όλες τις εγκυκλίους και σίγουρα υπάρχουν και άλλα σημεία άξια να σχολιασθούν. Γι αυτό επιζητώ το διάλογο. Για να αναζητήσω και κάποια πιθανά παιδαγωγικώς ορθά στοιχεία των παρελάσεων. Θα χαρώ να τα βρω - αν και αμφιβάλλω - διότι είναι σίγουρο ότι οι μαθητικές παρελάσεις θα γίνονται κανονικά για πολλές δεκαετίες. Τουλάχιστον θα ήταν ευχής έργο να αλλάξει ο τρόπος διεξαγωγής τους ώστε να μην έχουν τόσο δυσμενείς ψυχολογικές επιπτώσεις σε ομάδες μαθητών μας. Να μη συμβάλλουν ώστε κάποιοι μαθητές να νιώθουν μειονεκτικά έναντι άλλων συμμαθητών τους και ότι η Πολιτεία δεν τους θεωρεί πανάξιους να φέρουν τα σύμβολα.
Θα πρέπει εμπράκτως οι νομοθέτες να δείχνουν ότι αντιμετωπίζονται όλοι οι μαθητές μας με τον ίδιο τρόπο, με την ίδια ευαισθησία, με την ίδια αγάπη, εκτίμηση και σεβασμό, που όμως δεν συμβαίνει στις μαθητικές παρελάσεις. Θα πρέπει να γίνει ευρεία αναθεώρηση των πεπαλαιωμένων σχετικών νόμων και εγκυκλίων και μάλιστα άμεσα για να μπορεί η μαθητική παρέλαση, εφόσον εξακολουθήσει να πραγματοποιείται σε εθνικές επετείους, να μην παραπέμπει τουλάχιστον σε παρωδία παραστρατιωτικής εκδήλωσης αλλά σε μια απλή διαδικασία απόδοσης τιμών από τους μαθητές. Θα πρέπει να υπάρχει ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ μαθητών, χωρίς αποκλεισμούς, να γίνεται με χαλαρή διάταξη χωρίς στρατιωτική στοίχιση, παραγγέλματα και βηματισμό, με ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΝΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΦΕΡΟΝΤΩΝ ΤΗ ΣΗΜΑΙΑ κατά τη διάρκεια της παρέλασης και να καταλήγει με απόθεση λουλουδιών σε μνημεία και τόπους θυσίας. Ακόμη καλύτερα είναι κατά τη μέρα αυτή αντί παρέλασης να γίνεται οργανωμένη ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ του σχολείου σε ιστορικούς χώρους ή σε χώρους όπου θα γίνονται σχετικές με το τιμώμενο γεγονός εκδηλώσεις, ομιλίες κ.λπ. Η εκπαιδευτική επίσκεψη θα ωφελεί πολλαπλώς τους μαθητές, θα διατηρεί την ιστορική μνήμη των γεγονότων και θα αποτελεί μια ευχάριστη και ουσιαστική σχολική δραστηριότητα μεγάλης παιδαγωγικής αξίας.